Głównym zadaniem żłobka jest zapewnienie opieki najmłodszym dzieciom w czasie gdy ich rodzice są w pracy. Oznacza to, że maluch przebywa w placówce nawet powyżej 10 godzin dziennie. To ogromne wyzwanie dla opiekunek, które muszą wykonywać nie tylko czynności pielęgnacyjne, ale także wspomagać rozwój małego dziecka w kluczowym dla niego etapie. Jak prowadzić zajęcia w żłobku, by były one interesujące dla podopiecznych, a jednocześnie przyczyniały się do zwiększenia ich zdolności motorycznych, umysłowych i emocjonalnych?
Zajęcia dla dzieci w żłobku – podstawowe założenia
Praca z najmłodszymi dziećmi wymaga szczególnego podejścia. Pomiędzy 1 a 3 rokiem życia maluchy bardzo intensywnie poznają świat, uwielbiają poznawać nowe bodźce i korzystają z okazji do samodzielności. Rolą opiekuna żłobkowego jest więc znalezienie złotego środka pomiędzy stymulowaniem naturalnego rozwoju a hamowaniem działań niepożądanych, mogących źle się skończyć.
Przygotowanie konspektu zajęć w żłobku jest nie lada wyzwaniem. Należy ograniczyć ilość przekazywanych informacji, koncentrując się na kluczowych punktach podanych w atrakcyjny sposób. Jednocześnie trzeba być przygotowanym na rozwój wydarzeń, zmuszający do zmiany koncepcji jeszcze w trakcie zajęć. Poszczególne treści muszą być powtarzane wielokrotnie w ciągu roku, ze względu na specyfikę umysłu małego człowieka.
Trudnością jest również wymyślenie zajęć odpowiednich zarówno dla dzieci rocznych, jak i trzyletnich – a zatem będących na bardzo różnym etapie rozwoju. Zajęcia z dziećmi w żłobku muszą więc mieć charakter przede wszystkim praktyczny – rozwojowy. Przekazywanie treści w formie podawczej – czyli wykładu, absolutnie się nie sprawdzi, konieczne jest bowiem zachowanie uwagi dziecka, które łatwo się rozprasza i nudzi.
Zajęcia w żłobku – przegląd metod
Na samym początku żłobek przeprowadza najczęściej zajęcia adaptacyjne, mające oswoić maluchy z nowym miejscem. Polegają one najczęściej na włączaniu dziecka w grupę w obecności rodziców. Pozwala to uniknąć szoku wynikającego z nagłego pozostawienia malucha w obcym miejscu, bez bliskich mu osób.
Zajęcia plastyczne dla dzieci w żłobku mają przede wszystkim rozwijać małą motorykę, a nie prowadzić do tworzenia spektakularnych dzieł. Świetnie sprawdza się malowanie dłońmi, pastelami, a także wszelkie zabawy z masami: plasteliną czy masą papierową.
Zajęcia muzyczne i rytmiczne rozwijają słuch i poczucie rytmu u dziecka. Maluchy w żłobku bardzo lubią melodie i piosenki, chętnie przy nich tańczą i próbują powtarzać tekst – należy zachęcać je do tego typu aktywności, jak również do samodzielnej gry na prostych instrumentach (bębenkach, grzechotkach, cymbałkach), a także do wykorzystywania w formie instrumentów przedmiotów codziennego użytku (klocków, łyżek).
Bardzo ważne są zabawy ruchowe, pozwalające na kluczowe w tym wieku kształtowanie dużej motoryki. Dzieci należy zachęcać do częstego ruchu (najczęściej z resztą ta potrzeba jest dla nich naturalna i o wiele trudniej spowodować, by usiadły spokojnie). Przydatne są zabawy rytmiczne, z wyliczankami, ale także wizyty na placu zabaw.
W żłobku dużą rolę grają także zajęcia manipulacyjne. Pozwalają one dzieciom na dostrzeżenie zależności i naukę podstawowych praw mechaniki. Przydatne jest np. budowanie z klocków czy stosowanie prostych gier sprawnościowych.
Nigdy nie jest za wcześnie na stymulowanie umysłowego rozwoju dziecka – m.in. na rozszerzanie słownictwa czy przekazywanie wiedzy o świecie. Służą do tego przede wszystkim codzienne interakcje opiekunów z maluchami, ale także opowiadanie lub czytanie bajek czy wspólne komentowanie obserwowanych zdarzeń. Pozytywne podchodzenie do różnorodnych przeżyć (nawet np. do upadku czy upuszczenia przedmiotu), pozwala na rozwinięcie pewności siebie i stanowi podstawę kształtowania poczucia własnej wartości, ale również wyobraźni, która z całą mocą objawi się w okresie przedszkolnym.
Żłobek to także miejsce podstawowej edukacji ekologicznej. Odbywa się ona w połączeniu z różnymi innymi zajęciami – np. w trakcie spaceru po lesie, podczas malowania elementów przyrody czy w ramach czytania bajek, w których ważną rolę gra natura. Jest to podstawa do prowadzenia bardziej rozwiniętej edukacji ekologicznej w przyszłości.
Należy również pamiętać, że w żłobku dziecko poznaje podstawy edukacji zdrowotnej i higieny – to w tym czasie pozbywa się pampersów, uczy jeść samodzielnie, myć dłonie. Ważna jest nawet rola jadłospisu – odpowiednio ułożony wytworzy dobre nawyki żywieniowe.
Zajęcia dodatkowe w żłobku – jakie wybrać?
Poza zajęciami prowadzonymi przez opiekunki warto zaoferować dzieciom również możliwość uczestnictwa w warsztatach czy prelekcjach organizowanych przez podmioty zewnętrzne – na terenie żłobka lub wyjazdowo. Specjaliści w danej dziedzinie mogą zainteresować maluchy za pomocą pomocy naukowych nieobecnych w żłobku, jak i poprzez praktyczne pokazy umiejętności.
Bardzo dobrym pomysłem są także wycieczki – te krótkie, do okolicznego parku, jak i te dłuższe – np. do okolicznego zoo. Sprawdź opiekun dziecięcy kurs
